Osoby chore wymagają kompleksowej diagnostyki i leczenia, to może umożliwić im dobrej jakości życie. To diagnostyka warunkuje dobór odpowiedniego leczenia, a nieoptymalne postępowanie może utrudnić proces zdrowienia.

Rak płuca jest najpoważniejszym problemem onkologicznym w Polsce i w większości krajów świata. Jest najczęściej występującym nowotworem u mężczyzn i zajmuje trzecie miejsce pod względem częstości występowania u kobiet. Co roku w naszym kraju słyszy tę diagnozę ponad 23 tysięcy osób.

W 85% przypadków zachorowanie na raka płuca jest związane z długotrwałym paleniem papierosów. Na raka płuca najczęściej chorują osoby, które palą długo i dużo. Zagrożeni są wszyscy, którzy palą papierosy, e-papierosy, fajki i cygara. Groźny jest dym, ponieważ substancje w nim zawarte mogą uszkadzać komórki w płucach. Palenie i wdychanie dymu nie jest jedynym czynnikiem zwiększającym to ryzyko zachorowania. Są to także m.in.: zanieczyszczenie powietrza, bierne palenie, wiek powyżej 65 lat, zachorowania na raka płuca w rodzinie, azbest i inne substancje chemiczne.

Ogromnie ważne jest wczesne wykrycie choroby, ponieważ daje to dużo większe szanse skutecznego leczenia. We wczesnym stadium rozwoju rak płuca rzadko daje charakterystyczne objawy. Z czasem jednak pojawiają się m.in: nasilający się kaszel, lub zmiana jego charakteru, problemy z oddechem (płytki oddech), nieustępujący ból w klatce piersiowej, powtarzające się infekcje płuc, ciągłe uczucie zmęczenia, wykrztuszanie plwociny z krwi. Jeśli obserwujesz u siebie lub kogoś bliskiego któryś z tych objawów, lekarz może i powinien przeprowadzić jedno lub więcej badań. Badanie lekarskie – wywiad, osłuchanie klatki piersiowej, ogólne oznaki zdrowia, rentgen (RTG) klatki piersiowej, tomografia komputerowa.

Jest wiele rodzajów raka płuca i sposób leczenia zależy od właściwego rozpoznania. Rozwój nauki, w tym zwłaszcza badania molekularne i genetyczne raka płuca ujawniły, że jest on wysoce zróżnicowaną chorobą i że należy mówić o wielu, a nie o jednym schorzeniu. Ten fakt stosunkowo niedawno radykalnie zmienił perspektywy dla części pacjentów, otwierając przed nimi szansę na dobór leczenia spersonalizowanego. Dostosowanego do cech choroby, a tym samym na znacznie dłuższe i dobrej jakości życie z chorobą.

Fatalny wizerunek raka płuca jako choroby zabijającej szybko i bezwzględnie przestaje już być zasłużony. Coraz częściej mówi się o nim jako o chorobie przewlekłej, pod warunkiem, że jest wcześnie wykryty. Cytując słowa prof. Giorgio Scagliotti z Uniwersytetu w Turynie: „Jesteśmy na początku nowej ery dla pacjentów z rakiem płuca”.

Każdy pacjent, który słyszy diagnozę: „rak”, zadaje sobie pytanie „jak długo będę jeszcze żył, jak to moje życie będzie wyglądać?”. Większości pacjentów onkologicznych towarzyszy bezradność, która niszczy, odbiera siły i przyczynia się do rozwoju choroby. Będąc blisko pacjentów i ich rodzin, Ruch Społeczny Polskie Amazonki postanowił temu przeciwdziałać.  Kilka lat temu stworzyliśmy kampanię edukacyjną „Hamuj raka! Daj szansę płucom!”. Gdy ją inaugurowaliśmy, chcieliśmy zwrócić uwagę na samą chorobę, która naszym zdaniem przez wiele lat była niezauważana ani przez społeczeństwo, ani przez decydentów. Od tego czasu zaszło wiele pozytywnych zmian, między innymi pacjenci mają dostęp do kilku innowacyjnych terapii.

Mimo to rak płuca nadal jest najbardziej śmiercionośnym nowotworem w Polsce, każdego roku umiera na niego około 23 tys. osób, co oznacza, że z mapy Polski znika jedno średniej wielkości miasto! Według danych Głównego Urzędu Statystycznego takich miast mamy prawie 40. Jeżeli więc sytuacja się nie poprawi, za 40 lat w Polsce mogłoby nie być już żadnego miasta takiej wielkości. Już od średniowiecza wiadomo, że to miasta tworzą dobra, tworzą bogactwo, są wektorem rozwoju. Jeżeli chcemy żyć w państwie, które się rozwija siłą swoich obywateli, ich działaniem, musimy zainwestować w ich zdrowie.

Dlatego też, nie chcąc dłużej patrzeć, jak w Polsce znikają średniej wielkości miasta, postanowiliśmy wraz z uznanymi specjalistami w dziedzinie onkologii i naszymi partnerskimi organizacjami – Stowarzyszeniem Walki z Rakiem Płuca i Stowarzyszeniem Walki z Rakiem Płuca oddział Szczecin – opracować postulaty zmian w systemie profilaktyki, diagnostyki i leczenia raka płuca. Konieczne jest zmniejszenie zachorowań na raka płuca i co najmniej podwojenie wskaźnika przeżyć 5-cio letnich w tej chorobie, które obecnie nie napawają optymizmem. Tylko 13,6% mężczyzn i 18,5% kobiet żyje pięć lat po diagnozie. Dla porównania w raku piersi ten wskaźnik to 77%, a w czerniaku 65%.

Naszym celem i ambicją jest dokonanie reformy całe go modelu profilaktyki i opieki nad chorymi na raka płuca w Polsce. Powinna ona mieć charakter kompleksowy i obejmować nie tylko pierwotną i wtórną profilaktykę, diagnostykę i leczenie, ale także opiekę po leczeniu, czyli rehabilitację i leczenie psychoonkologiczne.

Spadek zachorowalności możliwy jest poprzez prowadzenie odpowiedniej profilaktyki pierwotnej, a więc przede wszystkim ograniczenie liczby osób palących papierosy i e-papierosy. Kolejnym ogniwem jest profilaktyka wtórna – wdrożenie programów wczesnego wykrywania. Osoby chore wymagają kompleksowej diagnostyki i leczenia, to może umożliwić im dobrej jakości życie. To diagnostyka warunkuje dobór odpowiedniego leczenia, a nieoptymalne postępowanie może utrudnić proces zdrowienia. Z tego też względu opracowano „Poradnik dla pacjenta z rakiem płuca”, dostępny w witrynie internetowej organizacji Polskie Amazonki Ruch Społeczny www.ruchspoleczny.org.pl, w zakładce Kampanie. Tam też znaleźć można szczegółową listę postulatów kampanii.

Liczymy na to, że nasze postulaty będą z uwagą rozpatrzone przez organa odpowiadające za kształt ochrony zdrowia w Polsce. Ich wprowadzenie wymaga na początku mobilizacji wielu środowisk i determinacji, ale docelowo przyniesie ogromne zyski. Zwiększy ochronę obywateli, zapobieży niezauważalnemu znikaniu z mapy Polski średnich miast, a dla budżetu państwa przyniesie realne oszczędności.