Migrena to niezwykle uciążliwa przypadłość. Jeśli jest przewlekłą, ból głowy uprzykrza chorym życie nawet przez ponad połowę dni w miesiącu. Często zapominamy o tym, że istnieje jej profilaktyczne leczenie.
W jakim celu stosuje się profilaktykę migreny?
Mówi się, że bólów głowy doświadcza aż 90 proc. ludzi, w tym migreny 11 proc. Jest to druga przyczyna niepełnosprawności na świecie i przypadłość bardzo mocno utrudniająca życie. Zatem stanowi ona duży problem i profilaktyka jest niezwykle ważna. Stosuje się ją, by zapobiec procesowi chronifikacji, czyli przechodzenia migreny epizodycznej z rzadkimi napadami przez migrenę epizodyczną z częstymi napadami do migreny przewlekłej.
Jakie są wskazania do leczenia profilaktycznego?
Jednym ze wskazań do rozpoczęcia profilaktyki jest występowanie czterech i więcej dni w miesiącu z bólem głowy, który spełnia kryteria migreny, lub czterech dni z bólem głowy, powodującym u chorego poważną niesprawność. Ewentualnie trzech dni z bólem głowy tak silnym, że chory musi pozostać w łóżku.
Leczenie profilaktyczne rozpatrujemy również, gdy leczenie doraźne jest nieskuteczne, źle tolerowane lub gdy pacjent ma przeciwskazania. Dość częstym problemem jest przyjmowanie zbyt wielu leków przeciwbólowych z powodu migreny. Rozwija się u tych chorych polekowy ból głowy, który jest wskazaniem do profilaktycznego leczenia migreny. Z tego powodu leczenie zawsze powinno być poprzedzone wizytą u lekarza, który zdiagnozuje, jaki jest to ból głowy. Nie można leczyć się na własną rękę.
Przypomnę, że są dwa rodzaje migreny – epizodyczna z rzadkimi oraz częstymi napadami i migrena przewlekła.
Obraz kliniczny migreny epizodycznej bez aury charakteryzuje się nawracającymi bólami głowy zlokalizowanymi jednostronnie, o charakterze pulsującym i natężeniu umiarkowanym bądź silnym, trwającymi od 4 do 72 godzin.
Migrena epizodyczna z aurą opisywana jest jako nawracający epizod całkowicie odwracalnych jednoimiennych zaburzeń widzenia, zaburzeń czucia lub innych ogniskowych objawów neurologicznych. Napady te trwają od 5 do 60 minut, poprzedzając ból głowy. Co najmniej jeden objaw aury występuje jednostronnie. W czasie aury lub w ciągu 60 minut od jej ustąpienia pojawia się ból głowy z nudnościami, wymiotami, wrażliwością na światło i hałas.
Inaczej sprawa się przedstawia w przypadku migreny przewlekłej. Mówimy o niej wówczas, kiedy mamy do czynienia z codziennym lub prawie codziennym bólem głowy. Chory odczuwa ból głowy przez co najmniej 15 dni w miesiącu, z których przynajmniej 8 to dni, kiedy ból spełnia kryteria rozpoznania migreny i ma to miejsce przez ponad 3 miesiące.
Od niedawna funkcjonuje długo oczekiwany program lekowym B.133 „Profilaktyczne leczenie chorych na migrenę przewlekłą”. Jakie są kryteria włączenia do programu, czyli kto może w nim uczestniczyć?
Zacznę od tego, że program ten jest przeznaczony dla osób pełnoletnich z rozpoznaną migreną przewlekłą. Chory ubiegający się o włączenie do programu musi mieć udokumentowaną nieskuteczność przynajmniej dwóch z trzech doustnych terapii profilaktycznych lekami wymienionymi w programie lekowym.
Jakie są niezbędne dokumenty, żeby móc się ubiegać o udział w programie B.133?
Mamy dwie możliwości. Albo chory przychodzi z zaświadczeniem od neurologa (z pieczątką lekarza), w którym zawarte są informacje, o tym, jakie leki przyjmował (nazwy preparatów), przez jaki czas, w jakiej dawce i z jakim efektem. Może też być kserokopia dokumentacji medycznej z placówki, w której chory był pod opieką, z pieczątką potwierdzającą zgodność z oryginałem.
W przypadku, gdy w trakcie stosowania danej terapii wystąpiły działania niepożądane uniemożliwiające jej kontynuację lub istnieją przeciwskazania do stosowania leku, nie jest wymagane udokumentowanie nieskuteczności danego leku.
Dodatkowo pacjent powinien przynieść prawidłowo sporządzony dzienniczek bólów głowy. Może być prowadzony w dowolnej formie: papierowej lub elektronicznej. Na wizycie chory przedstawia go w formie wydrukowanej. Musi być on dodatkowo prowadzony przez co najmniej 3 miesiące.
Jeśli pacjent ma te wszystkie dokumenty, kwalifikujemy go do programu lekowego.
Którzy lekarze mogą skierować chorego do udziału w programie? Czy może to być lekarz POZ, czy konieczny jest neurolog?
Skierowanie do poradni neurologicznej może wystawić neurolog lub lekarz POZ, ale – co ważne – musi ono być wydane w ramach NFZ. Tak więc osoby, które się leczyły prywatnie u neurologa, muszą się udać po skierowanie do lekarza POZ.
Jak prawidłowo prowadzić dzienniczek bólów głowy?
Jak już powiedziałam, podczas wizyty kwalifikującej do programu lekowego pacjent powinien pokazać dzienniczek bólów głowy prowadzony przez co najmniej 3 miesiące. Może ten dzienniczek prowadzić w dowolnej formie – papierowej, elektronicznej. Jednak na wizytę powinien przynieść wersję drukowaną.
Muszą tam się znaleźć najważniejsze informacje, bo na ich podstawie weryfikowane jest rozpoznanie. Te informacje to: liczba dni z bólem głowy, typ bólu (charakter, lokalizacja), jego natężenie, czas trwania bólu, objawy towarzyszące, nazwa, dawki, liczba doraźnie przyjmowanych leków przeciwbólowych i przeciwmigrenowych, efekt ich działania, czyli po jakim czasie doszło do ustąpienia bólu.
Ile ośrodków prowadzi obecnie program B.133?
Zgłoszonych jest 49 ośrodków, ale aktywnie działa ok. 30. Ich wykaz można znaleźć na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia.
Wyszukiwarka placówek prowadzących programy lekowe NFZ znajduje się na poniższej stronie: gsl.nfz.gov.pl/program profilaktyczne.
Czytaj także
Nasze historie
POPRZEDNI
NASTĘPNY
POWIĄZANE ARTYKUŁY