Skóra dziecka różni się znacznie od skóry dorosłego i wymaga innego traktowania. Odpowiednia pielęgnacja skóry dziecka jest ogromnie ważna dla jej zdrowia i ładnego wyglądu. W zapewnieniu właściwego poziomu nawilżenia i natłuszczenia pomogą emolienty dla dzieci, dzięki którym skóra będzie zdrowa i nie będzie przysparzać problemów.

Czym charakteryzuje się skóra noworodka, dziecka?

Skóra małego dziecka jest niedojrzała, charakteryzuje się luźnym układem komórek, jest cieńsza, pozbawiona więc naturalnych mechanizmów obrony przed czynnikami środowiskowymi. Dojrzewa około 1. roku życia, stąd też narażona jest na działanie szkodliwych czynników zewnętrznych, toksyn, alergenów, łatwiej ulega podrażnieniu, czego klinicznym objawem jest rozwój zmian zapalnych, a nawet nadkażeń bakteryjnych lub wirusowych. 

W jaki sposób pielęgnować zdrową (ale niedojrzałą) skórę maluszka? Czym różni się pielęgnacja skóry, u której zachodzi podejrzenie alergii, a takiej, gdzie mamy już zdiagnozowany problem?

Uznaje się konieczność właściwej i systematycznej pielęgnacji skóry małych dzieci, przy czym chodzi tu zarówno o prawidłową kąpiel, jak i stosowanie emolientów. Kąpiel najmłodszych powinna być krótka, max. 3-5 minut, raczej w chłodnej wodzie, ma służyć umyciu dziecka, a nie zabawie. Pod koniec kąpieli należy dodać do wody emolient. Natychmiast po wyjęciu dziecka z kąpieli, należy delikatnie osuszyć skórę i nałożyć emolient – im szybciej tym lepiej, rekomendujemy aplikację w czasie 3-5 minut po osuszeniu skóry.

Jeśli mamy skórę problematyczną ze zdiagnozowanym problemem atopii nie powinniśmy rezygnować z kąpieli, ale powinny być one krótkie, przy czym jednorazowa emiolientacja nie wystarczy. Taką skórę należy smarować 3-4 razy dziennie. Należy zintensyfikować stosowanie kremów i odpowiednio taką wymagającą skórę nawilżyć i zabezpieczyć przed wysuszaniem. Są opinie, że skórę z AZS należy myć raz w tygodniu. Natomiast osobiście zalecam zdrowy rozsądek i kąpiel w zależności od potrzeb higienicznych dziecka.

Parafina w ostatnich czasach ma różną prasę. Dla kogo przeznaczone są produkty oparte na naturalnych składnikach, a kiedy warto sięgnąć po produkty bazujące na parafinie?

Emolienty dobiera się indywidualnie i jako lekarze rekomendujemy produkty przebadane dermatologicznie, które otrzymały od odpowiednich instytucji certyfikaty do stosowania u najmłodszych dzieci. Nie preferujemy tłustych produktów jak np. wazelina, które nie są w stanie zadbać o nawilżenie skóry. Kosmetyki naturalne często nie mają odpowiednich testów. Parafina jako składnik może znajdować się w kremach, maściach i innych produktach, jest wykorzystywana jako substancja okluzyjna, tworząc na naskórku cieniutką warstwę ochronną, która zapobiega utracie wody z głębszych partii skóry. Najnowszej generacji emolienty dbają o odpowiednie natłuszczenie, nawilżenie i regenerację skóry, w tym także tej bardziej wymagającej.

Czy emolienty dla dzieci są również odpowiednim kosmetykiem dla dorosłych? Czy jeżeli produkt ma badania od pierwszych dni życia warto używać go także w późniejszym wieku, w tym u dorosłych?

Emolienty mogą być stosowane w każdym wieku. Kosmetyki, które są dozwolone dla maluszków od pierwszych dni życia nie zaszkodzą skórze starszych dzieci oraz dorosłych. Oczywiście ta zasada nie działa odwrotnie i kosmetyków dla dorosłych nie stosujemy dla dzieci.  Emolienty pozwalają przywrócić oraz utrzymać prawidłowy poziom nawilżenia, natłuszczenia oraz elastyczności skóry. Z tego powodu idealnie sprawdzają się do pielęgnacji skóry atopowej, delikatnej czy skłonnej do podrażnień niezależnie od wieku.

Co powinno zaniepokoić rodzica na skórze dziecka? Czym objawia się atopowe zapalenie skóry?

Skóra sucha, z silnym świądem i stanem zapalnym, u najmłodszych często zmiany na policzkach, rękach i stopach, mogą być też na całej skórze, zazwyczaj wolna jest okolica pieluszkowa. Silny świąd powoduje, że dzieci są niespokojne, płaczliwe, mają zaburzenia snu. To powinno wzbudzić niepokój rodziców. Rozpoznanie przez rodzica AZS jest trudne i praktycznie niemożliwe, dlatego należy skonsultować się z lekarzem. Łojotokowe zapalenie skóry przypomina atopowe zapalenie, dlatego samodzielna diagnoza rodzica może być nietrafna. Wszystko co odbiega od normy powinno być skonsultowane z dermatologiem dla spokoju własnego i dziecka.

Jaki jest wpływ chorób skórnych (np. AZS, łuszczyca) na funkcjonowanie psychospołeczne dziecka?

Zaburzenia snu powodują niewyspanie, a więc w konsekwencji zaburzenia w zachowaniu – czasami agresję, problem z nawiązywaniem kontaktów społecznych; dzieci mogą czuć się stygmatyzowane, odrzucone przez rówieśników, stąd może rozwijać się stan lękowy, depresja. Dziecko należy otoczyć specjalistyczną opieką psychologiczną. Ważne jest też dotarcie do zdrowych dzieci i wytłumaczenie im, że AZS nie jest chorobą zakaźną, tylko uwarunkowaną genetycznie i że nic im nie zagraża ze strony rówieśnika chorego na AZS. Dzieci z AZS mogą gorzej się uczyć, być „nieobecne” na zajęciach, gdyż są niewyspane i rozkojarzone świądem.

Czy dzieci z chorobami skórnymi oprócz pomocy dermatologa otrzymują wsparcie psychologiczne, czy jest to instytucjonalnie rozwiązane?

Nie ma takich rozwiązań systemowych, natomiast jak najbardziej powinny być. Dermatolodzy często korzystają z pomocy psychologów i psychiatrów, wówczas uzyskuje się lepsze efekty terapeutyczne. Należy zaznaczyć, że opieką powinny być objęte całe rodziny.