Skuteczne zapobieganie ponownym udarom jest możliwe, jeśli pacjent przestrzega zaleceń lekarskich dotyczących farmakoterapii oraz stylu życia.

Jakie są objawy udaru mózgu? Czy występują czynniki, które predysponują nas do wystąpienia udaru mózgu?

Objawy udaru mózgu są dość charakterystyczne i część z nich jest widoczna gołym okiem, jeśli przebywamy w otoczeniu osoby, która w danym momencie doznaje udaru mózgu. Te najczęstsze dotyczą twarzy i manifestują się w postaci: zmiany po jednej stronie twarzy, np. opuszczenie kącika ust, oka, niemożności uśmiechnięcia się, zastygnięcie jednej połowy twarzy, skrzywienia jednej strony twarzy. Może również pojawić się np. brak czucia lub osłabienie w kończynach po jednej stronie ciała. Osoba doznająca udaru może ponadto odczuwać drętwienie lub zaburzenie czucia jednej połowy ciała. Mowa staje się często niewyraźna, pojawiają się trudności w mówieniu i budowaniu zdań. Osoba, która ma w danym momencie udar, może mieć problem z widzeniem, odczuwać bardzo silny ból głowy, senność, a nawet stracić przytomność, jeśli dochodzi do bardzo rozległego udaru.

Niezwykle istotne jest, aby w momencie wystąpienia wymienionych objawów jak najszybciej wezwać pomoc pogotowia ratunkowego i powiedzieć dyspozytorowi o swoich podejrzeniach. Szybka pomoc pozwala uratować życie chorego, a także uchronić go przed ciężką niepełnosprawnością, która może być następstwem przebytego udaru.

Jeśli chodzi o czynniki predysponujące nas do wystąpienia udaru to możemy je podzielić na dwie grupy – czynniki niemodyfikowalne i modyfikowalne. W przypadku tych pierwszych, na których występowanie nie mamy wpływu, wymienia się wiek, płeć i predyspozycje genetyczne. Natomiast pośród czynników modyfikowalnych, czyli tych które możemy zmieniać i leczyć, jako najpoważniejszy wymienia się nadciśnienie tętnicze. Stąd też, jeśli zostanie ono u nas rozpoznane, kluczowym jest, aby było właściwie leczone i monitorowane. Jeśli uda nam się osiągnąć prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego – 120/80 mmHg, ryzyko udaru spada aż 30 – 40 proc. Do innych czynników modyfikowalnych zalicza się występowanie cukrzycy, otyłości, miażdżycy, zaburzeń lipidowych, a także palenie tytoniu i nadużywanie alkoholu.

W jaki sposób można zapobiec wystąpieniu kolejnego udaru mózgu?

Przede wszystkim skutecznie lecząc choroby, które były czynnikiem odpowiedzialnym za wystąpienie pierwszego udaru. U osób po udarze bardzo ważna jest właściwa rehabilitacja, a ponadto kompleksowa i wielospecjalistyczna opieka nad pacjentem. Należy skupić się na leczeniu nadciśnienia tętniczego, redukcji masy ciała, jeśli u chorego występuje nadwaga lub otyłość, leczeniu zaburzeń gospodarki lipidowej i pozostałych schorzeń. Ponadto osoby, które przeszły udar niedokrwienny mózgu, powinny na stałe przyjmować doustne leki antyzakrzepowe, hamujące agregację czyli “zlepianie się” płytek krwi np. kwas acetylosalicylowy. W profilaktyce kolejnego udaru bardzo ważne jest, aby chory stosował się do zaleceń lekarskich, a przede wszystkim przyjmował regularnie zapisane przez lekarza leki. Innym istotnym zaleceniem jest rzucenie palenia papierosów i ograniczenie spożycia alkoholu.

Przestrzeganie zaleceń lekarskich jest niezwykle istotne w przypadku chorób przewlekłych, również w kontekście udaru mózgu. Czy pacjenci po udarze chętnie się do nich stosują? Które z tych zaleceń stanowią największe wyzwanie dla chorego?

Niestety pacjenci wciąż zbyt często nie stosują się do zaleceń lekarskich, przez co zwiększają ryzyko wystąpienia kolejnego udaru. Pomijają dawki leków, samodzielnie, bez konsultacji z lekarzem przerywają stosowanie poszczególnych terapii. Dodatkowo poważnym problemem dla części pacjentów jest rzucenie nałogu palenia papierosów i redukcja masy ciała.

Jak wygląda rokowanie pacjenta, który ściśle przestrzega zaleceń lekarskich?

To rokowanie jest zdecydowanie lepsze niż w przypadku pacjentów, którzy tych zaleceń nie przestrzegają. Jeśli uda nam się u osoby po udarze skutecznie leczyć czynniki, o których mówiliśmy wcześniej, to ograniczamy ryzyko wystąpienia kolejnego udaru, ale także sprawiamy, że ogólne samopoczucie chorego jest lepsze. Poprawia się jego jakość życia i codzienne funkcjonowanie.

Czego najbardziej potrzeba pacjentom po przebytym udarze mózgu?

Potrzeby pacjentów po przebytym udarze wiążą się z powikłaniami późnymi, czyli tymi które dotyczą chorych już po wypisaniu ze szpitala, ale także z dalszą opieką, która ma uchronić ich przed kolejnym udarem. W grupie późnych powikłań możemy wymienić depresję poudarową, padaczkę poudarową, demencję naczyniopochodną oraz zjawisko związane ze spastycznością.  W przypadku tych problemów bardzo ważny jest dostęp do pomocy specjalistycznej, opieki rehabilitacyjnej oraz pomocy ze strony najbliższych. Ponadto osoby, które przeszły udar wymagają intensywnej opieki lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który czuwa nad leczeniem farmakologicznym czynników odpowiedzialnych za wystąpienie udaru, przestrzeganiem zaleceń lekarskich oraz opieki specjalistów, którzy także monitorują i modyfikują leczenie w zależności od stanu klinicznego pacjenta. 

POPRZEDNI