Przy doborze gamy kosmetyków dla noworodka ważne jest ich dermatologiczne bezpieczeństwo – aby mogły być stosowane od 1 dnia życia.  Drugim istotnym kryterium jest obecność substancji czynnej. Powinna ona pochodzić z naturalnych wyciągów z roślin pochodzących z upraw ekologicznych, których użycie do produkcji kosmetyku zapewnia uzyskanie nieprzetworzonych substancji czynnych, wolnych od pozostałości nawozów sztucznych czy pestycydów, o dużej wartości biologicznej.

Jako położna z wieloletnim doświadczeniem, co poradziłaby Pani przyszłym mamom, aby okres ciąży oraz porodu był wyjątkowy i miło wspominany? Na co kobiety powinny zwrócić szczególną uwagę?

Proponuję przede wszystkim zadbać o to, na co mamy wpływ. Kobieta staje przed wyborem lekarza, położnej, miejsca do porodu. Należy pamiętać, że przebieg ciąży i poród, wpływa na zdrowie dziecka również w późniejszym okresie życia. Nie chodzi tu jedynie o świetne wyniki badań laboratoryjnych, czy o super wyposażoną salę porodową, lecz nastawienie emocjonalne kobiety, a przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa. Dlatego warto przyjrzeć się swoim lękom i obawom. Warto wykorzystać te dziewięć miesięcy, by polubić swoje zmieniające się ciało i dbać o nie. To ono w porodzie odegra kluczową rolę. Polecam wybrać szkołę rodzenia, która zapewni dawkę niezbędnej wiedzy. 

Zajmuje się Pani mamami i dziećmi od wielu lat, widziała Pani jak zmieniały się standardy opieki okołoporodowej i jak upowszechniały się nowe trendy. Jakie są obecnie zalecenia dot. higieny i pielęgnacji skóry noworodka?

Kiedy 33 lata temu zaczynałam pracę jako położna, na skromnym rynku pielęgnacyjnym królowała zasypka i oliwka jednej czy dwóch rodzimych firm. Rodzice nie byli otoczeni sztabem   konsultantów, kierowali się intuicją. Noworodek po porodzie był od razu myty (najczęściej pod kranem), dokładnie usuwano maź płodową, jej pozostawienie na skórze dziecka, było równoznaczne z niedostateczną pielęgnacją.

Obecnie pierwszą kąpiel zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia WHO można wykonać nie wcześniej niż po sześciu godzinach po urodzeniu. Dbamy o to, by maź płodowa pozostała na skórze dziecka przez kilka dni. Substancje obecne w mazi płodowej (lizozym, laktoferyna, antyoksydanty) wzmacniają barierę ochronną skóry i stanowią ochronę przed zakażeniami w pierwszych dniach po urodzeniu. Noworodki można kąpać 3-5 razy w tygodniu, natomiast po tym okresie zaleca się już codzienne kąpiele. Rano skórę dziecka możemy przemyć wodą micelarną dla niemowląt ze względu na wygodną formę stosowania. Wieczorem natomiast warto wybrać kąpiel w wanience z wodą o temperaturze zbliżonej do temperatury ciała (37,5°C). Po niej powinniśmy zastosować dostosowany do delikatnej skóry dzieci balsam.

Do mycia skóry noworodka mogą posłużyć również chusteczki. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na ich skład – te nasączone mleczkami czy tłuszczami, są obecnie niezalecane przez towarzystwa pediatryczne. Dlatego warto skorzystać z takich, które posiadają najkrótszy z możliwych składów – woda oraz naturalny konserwant.

Z jakimi błędnymi przekonaniami na temat pielęgnacji dziecka spotyka się Pani najczęściej? Które mogą być wyjątkowo szkodliwe?

Co do pielęgnacji skóry noworodka, wiemy, że jego naskórek jest 5 razy cieńszy niż naskórek człowieka dorosłego. Dlatego nie wszystkie preparaty pielęgnacyjne nadają się dla dzieci w tym wieku.

W obecnych czasach powszechnie spotykamy się z zaleceniami, żeby do wody w wanience dodawać natłuszczająco-myjące emulsje do kąpieli (emolienty). Takie postępowanie powoduje przetłuszczenie naskórka, zwłaszcza, że producenci zalecają 20 minutowy kontakt emulsji ze skórą. W okresie noworodkowym i wczesno niemowlęcym fizjologią jest nadczynność gruczołów łojowych. Dlatego dodatkowe natłuszczanie doprowadza do zatykania ujść tych gruczołów i ujawnienia się objawów łojotokowego zapalenia skóry. Można zalecić stosowanie emulsji, ale nie do każdej kąpieli.

Bez jakich produktów w pielęgnacji można się obyć, a które są absolutnie niezbędne?

Przyszłe mamy, już przed porodem zaopatrują się w nadmierną ilość produktów pielęgnacyjnych, poleconych przez przyjaciółki, które z powodzeniem tych specyfików używały. Na początek warto zaopatrzyć się w balsam nawilżający i delikatne, bezpieczne chusteczki do pielęgnacji okolicy pieluszkowej.

Niezmiernie ważnym i niezbędnym kosmetykiem, jest krem z mineralnym filtrem przeciwsłonecznym o wysokim wskaźniku ochronnym tj. 50 SPF. Na 20-30 minut przed spacerem należy posmarować skórę maleństwa preparatem ochronnym przed promieniowaniem słonecznym. Amerykańska Akademia Pediatrii (American Academy of Pediatrics – AAP) zaleca unikanie bezpośrednich kąpieli słonecznych do 6 miesiąca życia. Komfortowa temperatura dla dziecka jest podobna do temperatury komfortowej dorosłego. 

Jak pielęgnować skórę dziecka zmagającego się z egzemą, alergiami, podrażnieniami, odparzeniami lub ze skórą wrażliwą albo bardzo suchą?

Przy doborze gamy kosmetyków dla noworodka ważne jest ich dermatologiczne bezpieczeństwo – aby mogły być stosowane od 1 dnia życia.  Drugim istotnym kryterium jest obecność substancji czynnej. Powinna ona pochodzić z naturalnych wyciągów z roślin pochodzących z upraw ekologicznych, których użycie do produkcji kosmetyku zapewnia uzyskanie nieprzetworzonych substancji czynnych, wolnych od pozostałości nawozów sztucznych czy pestycydów, o dużej wartości biologicznej. Po pierwszej kąpieli można już nawilżyć skórę malucha balsamem do ciała. Najlepiej nanosić go po każdej kąpieli, cienką warstwę, nie trąc skóry, ale delikatnie go wklepując.

W sytuacji, kiedy maluch ma skórę skłonną do przesuszania, w dermatozach złuszczających oraz u noworodków przedwcześnie urodzonych wskazane jest stosowanie hypoalergicznych organicznych i przebadanych klinicznie emulsji. Aby poprawić barierę skórno-naskórkową preparat silnie nawilżający nakłada się 2 razy dziennie.

W ciągu pierwszego roku życia obserwuje się stopniowe dojrzewanie bariery skórnej, dlatego konieczne jest zachowanie ostrożności w codziennym rytuale jej oczyszczania. Warstwa rogowa naskórka ulega pogrubieniu, co wpływa na zmniejszenie przeznaskórkowej utraty wody. Kwasowość skóry ulega obniżeniu do końca drugiego roku życia, osiągając wartość pH około 6,5. Na wskaźniki pH skóry i jej uwodnienie oraz przeznaskórkową utratę wody istotny wpływ ma sposób mycia i nawilżania.

Częstym problemem z jakim zmaga się wrażliwa skóra dziecka jest odparzenie okolicy pieluszkowej, zwane też rumieniem pieluszkowym.

Charakteryzuje się ono zaczerwienioną skórą w okolicy, którą przykrywa pieluszka. Zmiany rumieniowe mogą zawierać grudki sączące i pęcherzyki, a skóra staje się obrzęknięta. Ważna jest codzienna pielęgnacja, częsta zmiana pieluszek i obserwacja pośladków i krocza dziecka. Jeśli tylko zauważy się zaczerwienienie czy zmianę wypryskową na skórze, należy zareagować. Delikatna pielęgnacja opiera się na korzystaniu z bezpiecznych chusteczek, bez zawartości drażniących substancji oraz kremie pielęgnacyjnym z bardzo małą zawartością tlenku cynku oraz regularnym wietrzeniu tej okolicy.

Tolerancja i bezpieczeństwo łagodnych chusteczek ma ogromne znaczenie dla jej wrażliwości. Dobór preparatów oczyszczających do codziennej toalety okolicy pieluszkowej, to decyzja, którą mama powinna podjąć w oparciu o najnowsze doniesienia i wytyczne, doświadczenie oraz indywidualne potrzeby dziecka.