Ból w klatce piersiowej jest objawem, który stawia nas na nogi. I słusznie, bo bardzo często sygnalizuje chorobę niedokrwiennę serca. Jeśli w porę nie zareagujemy, konsekwencje mogą być bardzo poważne.

Co jest przyczyną bólu w klatce piersiowej w przebiegu choroby niedokrwiennej serca?

Ból jest najczęściej występującym, identyfikowanym przez chorego objawem choroby niedokrwiennej serca (ChNS). Pojawia się, kiedy serce nie otrzymuje wystarczającej ilości utlenowanej krwi.

Jaka jest różnica między chorobą wieńcową a chorobą niedokrwienną serca?

Choroba wieńcowa wiąże się z rozwojem miażdżycy w naczyniach wieńcowych. Natomiast w ChNS objawy niedokrwienia mięśnia sercowego pojawiają się niekoniecznie z powodu blaszki miażdżycowej. To pojęcie obejmujące wszystkie stany niedokrwienia mięśnia sercowego, bez względu na jego przyczynę (np. niedokrwistość, napady szybkich arytmii).
Drugim niedocenionym objawem choroby wieńcowej jest duszność, w dalszej kolejności łatwa męczliwość oraz obniżona wydolność wysiłkowa. Chorzy mogą doświadczać również niespecyficznych dolegliwości. Mogą skarżyć się na skrócenie oddechu, nasilone pocenie się, skrajne zmęczenie, ból w innych miejscach niż klatka piersiowa (np. bark, podbrzusze), niestrawność, uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu.

W jakim wieku może się pojawić ChNS?

Dolegliwości pojawiają się najczęściej u mężczyzn ok. 45. roku życia, zaś u kobiet 10 lat później. Ale pacjenci, tzw. zawałowcy, w wieku poniżej 40. lat wcale nie są rzadkością.

W jaki sposób diagnozuje się chorobę niedokrwienna serca?

Do obrazowania tętnic wieńcowych powszechnie stosowana jest koronarografia, rodzaj „złotego wzorca”, chociaż coraz częściej posługujemy się mniej inwazyjnś angiografią w tomografii komputerowej.

Do jakich innych poważnych schorzeń prowadzi nieleczona choroba wieńcowa?

Jeżeli nie będziemy kontrolowali i monitorowali tych parametrów, które nazywamy czynnikami ryzyka wieńcowego, to z całą pewnością choremu grozi zawał, czyli ostre niedokrwienie mięśnia sercowego, prowadzące do martwicy komórek mięśniowych. Przebycie zawału mięśnia sercowego obniża sprawność skurczową lewej komory serca, a to się wiąże z niewydolnością serca.

Na czym polega optymalna farmakoterapia w chorobie niedokrwiennej serca?

Optymalna farmakoterapia ma dwa główne cele: zmniejszenie dolegliwości i redukcję ryzyka sercowo-naczyniowego. Leczenie objawowe jest niezmiernie ważne, bo poprawia jakość życia chorego. W przypadku utrzymywania się dolegliwości albo pogorszenia ukrwienia mięśnia sercowego, należy rozważyć poszerzenie zwężonego naczynia lub by-passy (pomostowanie aortalno-wieńcowe).
Kolejna kwestia – zapobieganie ostrym zespołom wieńcowym. W tym przypadku należy zacząć od modyfikacji stylu życia – im wcześniej wprowadzimy tzw. profilaktykę pierwotną (przed epizodem ostrego zespołu wieńcowego), tym skuteczność leczenia będzie większa, a prawdopodobieństwo wystąpienia epizodu sercowo-naczyniowego maleje. Ale to nie znaczy, że tego nie należy robić, kiedy zawał czy udar już miały miejsce. Tak zwana profilaktyka wtórna zmniejsza prawdopodobieństwo kolejnego takiego zdarzenia.

Które leki pomagają złagodzić objawy choroby wieńcowej?

Grup leków stosowanych w celu złagodzenia objawów choroby wieńcowej jest wiele. Wydaje się, że najbardziej niedoceniane są tzw. leki metaboliczne. Wśród pacjentów po zdiagnozowaniu choroby wieńcowej, leczonych optymalnie, są tacy, którzy mimo skutecznego zabiegu w dalszym ciągu odczuwają bóle w klatce piersiowej. Chorych z zaburzeniami na poziomie mikrokrążenia możemy całkiem skutecznie leczyć zmniejszając dolegliwości właśnie lekiem metabolicznym. U części z tych osób pomaga również dołączenie leku z grupy beta-blokerów. Dotyczy to zwłaszcza tych chorych, którzy szybko się denerwują, szybko im rośnie tętno, co powoduje nasilenie dolegliwości bólowych.

Najważniejsze jest, aby leczenie było zindywidualizowane. Zbyt dużo leków, czyli polipragmazja, źle nastawia chorego, powoduje niekorzystne psychologiczne postawy, bunt przeciwko łykaniu „garści tabletek”.

Przestrzeganie zaleceń lekarskich jest niezwykle istotne w przypadku chorób przewlekłych, a więc również w ChNS. Czy pacjenci chętnie się do nich stosują?

Póki chorzy są w szpitalu, zaraz po ostrym incydencie niedokrwienia, trzymają się zaleceń. Wszystko się zmienia, gdy wychodzą do domu. Nieprzestrzeganie wskazówek lekarza jest spowodowane np. tym, że ktoś z rodziny czy znajomych wzbudza w nich niepokój co do stosowanej terapii. Do tego sami chorzy zaczynają szukać w Internecie informacji o przyjmowanych lekach. Bardzo często zaczynają wybierać to, co jest dla nich wygodne, a nie to, co jest najlepsze. Musimy przekonać pacjenta, że naprawdę przyjmowanie sześciu czy ośmiu leków jest w jego przypadku niezbędne. W przestrzeganiu zaleceń pomocne mogą być tzw. preparaty złożone, które łączą w sobie kilka substancji leczniczych i tym samym pozwalają ograniczyć liczbę tabletek przyjmowanych przez chorego.

Co możemy zrobić, by ustrzec się choroby niedokrwiennej serca?

Aktywność fizyczna jest bardzo ważna. Przejście każdego dnia co najmniej 5 tys. kroków da ogromny zysk. Im więcej kroków, tym prawdopodobieństwo groźnego epizodu sercowo-naczyniowego będzie mniejsze.
W diecie powinniśmy preferować żywność nieprzetworzoną, która zmniejsza ryzyko nadciśnienia tętniczego przyczyniającego się do choroby wieńcowej. Nadwaga i otyłość to kolejne czynniki ryzyka ChNS. Nie należy do nich dopuszczać, a jeżeli masa ciała jest już nadmierna, trzeba zrobić wszystko, żeby ją zmniejszyć. Większość czynników ryzyka możemy modyfikować poprzez zdrowy styl życia.

POPRZEDNI